اسانس شوید

اسانس شوید

به دو صورت روغنی و محلول در آب

ترکیبات شیمیایی اسانس شوید
تمام پیکر رویشی گیاه دارای اسانس است.به طوری که در پیکر رویشی مقدار اسانس بین 0.8-1.6درصد است. بذ رهای کاملا رسیده بیشترین مقدار اسانس را درا می باشد ومقدار آن بین دو تا پنج درصد گزارش شده است. مقدار اسانس در ساقه گیاه بسیار کم است وبین 0.1-0.5درصد است.

مهمترین ماده موثره شوید، اسانس آن  دکارون است که هم در پیکره رویشی  وهم در بذر وجود دارد. در پیکره رویشی دکاروناسانس 25-35در صد ود ربذ رمقدار آن 40-60در صد است. همچنین در پیکر رویشی به مقدار 15-25در صد دآلفافلاندرون ودر بذر به مقدار 20-28درصد لیمونن  وجود دارد. رنگ اسانس حاصل از اندام رویشی شوید زرد بوده ولی اسانس حاصل  از بذر بی رنگ وشفاف است. میوه شوید دارای 5/2 تا 4 درصد اسانس می باشد که مقدار آن براساس منطقه جغرافیایی و فصل تغییر می کند و تا 7/7 درصد هم می رسد. قسمت اعظم اسانس میوه شوید، دـ کارن، لیمونن و آلفافلاندرن است که هر سه حدود 90 درصد اسانس را شامل می شوند.

ترکیبات دیگر میوه شوید عبارتند از: دیلانوزید، کومارین‌ها، کامپفرول و ترکیب 3ـ گلوکورونیده آن، وی سنین، میریستیسین و سایر فلاوونوئیدها، اسیدهای فنلی، پروتئین(حدود 16 درصد)، چربی (حدود 15ـ 10 درصد). اسانس سر شاخه هوایی شوید که از سر شاخه تازه آن به روش تقطیر با بخار آب به دست می‌آید، شامل 28 تا 45 درصد ترکیبات کتونی مانند کارون می ‌باشد که بر اساس فصل محصول ‌برداری متفاوت است. ریشه گیاه شوید نیز دارای اسانس است که 95 درصد اسانس ریشه را آلفا ـ بتاپینن تشکیل می دهد.
 

موارد استعمال

شوید در درمان سوء هاضمه ، نفخ (به ویژه نفخ کودکان) و اسپاسم استفاده می شود.

همچنین تسکین دهنده، ملین، مقوی معده، ضد استفراغ، محرک ترشح شیر، مدر و کاهش دهنده چربی خون است.

همچنین به عنوان طعم دهنده و معطر کننده در صنایع غذایی و فرآورده‌‌های آرایشی ـ بهداشتی مورد استفاده قرار می‌‌گیرد.

در استعمال خارجی، اثر نرم کننده و التیام دهنده دارد، ولی بیشتر در مصارف داخلی مورد استفاده قرار می‌ گیرد.