اسانس گل محمدی محلول در آب
با ارزش‌ترین محصول گل محمدی اسانس آن است. این اسانس از تقطیر گل‌های تازه با بخار آب به دست می‌آید و به صورت صد در صد طبیعی و ارگانیک تولید می گردد.
اسانس گل محمدی محلول در آب:
از تقطیر گل‌های محمدی تازه با بخار آب اسانس اول گل محمدی به دست می‌آید و به صورت لایه‌ای از مایع زرد رنگ بر سطح گلاب حاصل از تقطیر این گل‌ها شناور می‌شود. این اسانس حاوی اجزایی از اسانس تام گل محمدی است که حلالیت کم تری در آب دارند و عمد تا از هیدروکربن های اشباع ۱۴ تا ۲۳ کربن تشکیل شده است و به همین دلیل بر اثر سرد شدن (در یخچال) به حالت جامد در می‌آید. بخش اعظم اسانس گل محمدی تولیدی ایران در حال حاضر از این نوع است.
اگر گلاب حاصل از تقطیر گل محمدی که به گلاب اول معروف است را مجددا با بخار آب تقطیر کنیم، اسانس دوم و گلاب دوم به دست می‌آید. این اسانس نیز به صورت لایه‌ای از مایع زرد رنگ بر سطح گلاب دوم ظاهر می‌شود اما از نظر مقدار تقریبا دو برابر اسانس اول و از نظر کیفیت بسیار مرغوب‌تر از آن است و حاوی مواد بسیار معطر موجود در گل محمدی است. این اسانس در اثر سرد شدن در یخچال جامد نمی‌شود.
با ارزش ترین محصول گل محمدی که به آن لقب طلای مایع (Liquid Gold) داده‌اند، اسانس تام آن است و از افزودن اسانس اول و دوم گل محمدی به یکدیگر حاصل می‌شود. این اسانس در کارخانه‌های صنعتی فرآوری گل محمدی در جهان تولید شده و پس از انجام آنالیزهای لازم به صورت تجاری به فروش می‌رسد. این اسانس در حال حاضر در ایران به مقدار بسیار کمی تولید می‌شود. بسیاری از فعالان صنعت عطرسازی این اسانس را مهم‌ترین ماده‌ی اولیه این صنعت می‌دانند. این اسانس در بسیاری از صنایع دیگر مانند صنایع آرایشی، بهداشتی، داروسازی و غذایی نیز کاربرد دارد. این اسانس در اثر سرد شدن در یخچال به دو جز یکی جامد که اصطلاحا استئاروپتن (Stearoptene) نامیده می‌شود و دیگری مایع که اصطلاحا اوله اوپتن (Oleoptene) نامیده می‌شود، تفکیک می‌گردد. جز استئاروپتن حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد اسانس تام را تشکیل می‌دهد و شامل هیدروکربن‌های اشباع ۱۴ تا ۲۳ کربن (C14-C23) است و به دلیل غیر فرار بودن این هیدروکربن‌ها، بوی چندانی ندارد. جز اوله اوپتن مایعی زرد رنگ و شفاف است که در الکل ۷۰ درجه به راحتی حل می‌گردد و حاوی اجزای الکلی بسیار خوش‌بویی مانند ژرانیول (Geraniol)، سیترونلول (Citronellol)، نرول (Nerol) و ۲- فنیل اتانل یا فن اتیل الکل (2- Phenylethanol, Phenethyl Alcohol) و مقادیر کم اما مهمی از استرها و سایر مواد معطر است.
این اجزای الکلی بسیار خوش‌بو ۷۰ تا ۷۵ درصد از اسانس تام را تشکیل می‌دهند؛ با این وجود سایر اجزای موجود در اسانس مانند برخی ترکیبات گوگرد دار که از نظر تعداد بسیار زیاد (مجموعا حدود ۳۰۰ ماده‌ی شیمیایی مختلف) و از نظر مقدار بسیار ناچیزند، (مجموعا حدود ۵ تا ۱۰ درصد از اسانس تام) به گونه‌ای بوی این اسانس را تحت تاثیر قرار می‌دهند که حتی اختلاط دستی اجزای شناخته شده این اسانس با یکدیگر نمی‌تواند اسانسی با بوی مخصوص اسانس طبیعی تام این گل را ایجاد نماید و به همین دلیل اسانس گل محمدی مصنوعی با کیفیتی مشابه یا نزدیک به نوع طبیعی آن وجود ندارد.
از تقطیر هر ۳ تن گل محمدی در بهترین شرایط تنها یک کیلوگرم اسانس تام به دست می‌آید. در سال‌های اخیر سیستم‌های تقطیر جدیدی ابداع شده‌اند که با برگرداندن مداوم گلاب حاصل از تقطیر به مخزن تقطیر و تقطیر چند باره‌ی آن اسانس تام را طی یک مرحله تقطیر از گل‌ها جدا می‌کنند. مدل آزمایشگاهی، نیمه صنعتی و صنعتی این دستگاه‌ها که به کلونجر (Clevenger) معروفند، اکنون به صورت وسیعی برای استحصال اسانس از گل محمدی و سایر گیاهان اسانس دار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
محصول اصلی در این دستگاه‌ها به دلیل استفاده از تقطیر مداوم عمدتا اسانس است و گلاب در آن‌ها در حجم بسیار محدودی تولید می‌گردد.